Cách để Viết tóm tắt sách

Cùng viết bởi Jake Adams

Viết tóm tắt sách là một cách hay để hấp thụ những gì bạn đang đọc. Nó cũng cho bạn tư liệu tham khảo nhanh giúp bạn ghi nhớ những điểm chính trong sách mỗi khi cần. Để viết một tóm tắt sách hay, bạn cần đọc cẩn thận đồng thời ghi chú những ý quan trọng, thắt mở nút, nhân vật chính. Bạn có thể ghi chú trên nháp rồi chuốt lại bản tóm tắt cuối cùng.

Phương pháp 1

Phương pháp 1 của 3:

Ghi chú

1
Chú thích văn bản khi đọc. Chú thích khi đọc sách sẽ giúp bạn dễ dàng tìm thấy những đoạn quan trọng. Khoanh tròn, tô sáng, hay ghi chú bất cứ chỗ nào bạn thấy thắc mắc, quan trọng, bất ngờ, hay thú vị. Bạn cũng có thể đánh dấu những chỗ lặp lại, không nhất quán hay kết nối giữa các đoạn văn.^{[1]
X
Nguồn nghiên cứu}
- Nếu đó là sách thuộc sở hữu của bạn, hãy thoải mái tô sáng hay viết vào trong đó. Nhưng nếu không phải là sách của bạn, hãy dùng giấy dán để ghi chú các đoạn.
2
Vừa đọc vừa viết ghi chú. Chuẩn bị một cuốn sổ bên mình để vừa đọc sách vừa ghi chép lại cảm nghĩ. Vừa đọc vừa ghi chép giúp bạn ghi nhớ mọi thứ chính xác. Điều này sẽ giảm bớt khối lượng công việc cho bạn nếu sau này cần quay lại kiểm tra các chi tiết.^{[2]
X
Nguồn nghiên cứu}
- Chuẩn bị thêm nhiều tờ giấy kèm theo sổ cũng là ý hay. Một tờ có thể dành cho ấn tượng chung về sách, tờ khác có thể là danh sách nhân vật và sự kiện, và tờ nữa là để ghi chép lại chủ đề và ý tưởng chủ đạo cuốn sách.
- Bạn cũng có thể ghi chú để đánh dấu lại những từ bạn chưa hiểu. Sử dụng từ điển để tra từ và ghi chép lại định nghĩa.
- Gạch dưới hoặc tô sáng trên sách không chỉ gây tổn hại vĩnh viễn mà còn không giúp bạn theo dõi được các chi tiết đặc biệt.
3
Lập một danh sách các nhân vật chính. Viết tên các nhân nhân vật chính kèm miêu tả ngắn về tính cách hay đặc điểm chủ đạo. Nhớ bao gồm 1-2 dòng về mục tiêu và khao khát của nhân vật. Dùng những ghi chú này để có được hình dung về cách nhân vật thể hiện chủ đề cuốn sách như thế nào.
- Bạn cũng có thể lập ra dòng thời gian của những sự kiện chính xảy ra trong sách, nhất là những quyển có dòng thời gian không tuyến tính mà phức tạp, dễ nhầm lẫn. Vẽ ra ra nhiều dòng thời gian nếu câu chuyện theo kiểu lùi về quá khứ rồi ngược lên hiện tại.
4
Chia sách ra thành các phần nhỏ hơn. Để tránh bị quá tải, hãy chia sách thành 3 phần. Câu chuyện sẽ có phần mở đầu, phần giữa và kết. Chuẩn bị ghi chú của bạn dựa theo những phần này.
- Phần mở đầu sẽ tập trung vào giới thiệu các nhân vật chính và thiết lập bối cảnh câu chuyện.
- Phần giữa sẽ khám phá những “vấn đề” chính của câu chuyện, đó có thể là cuộc chiến giữa thần và quỷ hoặc một vụ án bí ẩn.
- Kết truyện sẽ là giải đáp vấn đề.
5
Xác định điểm chính của từng phần. Mỗi phần của câu chuyện sẽ có chủ đề và mục đính chủ đạo. Hãy nghĩ xem tác giả nhấn mạnh điều gì trong mỗi phần. Nhớ tính đến liên kết giữa các phần.
6
Xác định lý tưởng chủ đạo xuyên suốt cuốn sách. Khi đọc sách hãy cố nghĩ xem nó đang dạy ta bài học gì. Liên tục xác định chủ đề được khơi dậy. Đó có thể là điều nhân vật chính thường xuyên nhắc tới, hay thiếu sót tai hại của con người gây ra hết vấn đề này tới vấn đề khác.
- Ví dụ, tác giả có thể muốn cho độc giả thấy niềm kiêu hãnh có thể khiến ta đưa ra quyết định tệ hại. Để chứng minh điều này, nhân vật chính thường bị rơi và tình cảnh không tự mình giải quyết được vì họ quá kiêu hãnh, ngạo nghễ.
- Nếu bạn đang đọc sách phi hư cấu, lý tưởng chính có thể là về lịch sử hoặc xã hội. Có thể tác giả muốn cho người xem biết thức ăn nhanh không tốt cho sức khỏe và cuốn sách dẫn ra nhiều ví dụ để chứng minh điều đó.
Quảng cáo

Phương pháp 2

Phương pháp 2 của 3:

Viết nháp và chỉnh sửa bài tóm tắt

1
Kiểm tra độ dài yêu cầu của bài tóm tắt. Nếu bạn đang viết tóm tắt cho bài luận ở trường thì sẽ có giới hạn độ dài bài viết. Nên bài tóm tắt càng gần giới hạn đó càng tốt. Ngắn quá thì trông như bạn chưa đọc cuốn sách mà dài quá thì đó không phải là tóm tắt.^{[3]
X
Nguồn nghiên cứu}
- Ví dụ nếu giới hạn từ là 200, thì bạn nên viết khoảng 190-200 từ.
- Cho dù bạn đang viết tóm tắt vì mục đích cá nhân, cũng nên cân nhắc tính súc tích cho bài. Một bài tóm tắt dưới 500 từ cũng là tư liệu dễ dùng, nhanh chóng.
2
Viết tóm tắt theo thứ tự thời gian. Một bài tóm tắt nên giới thiệu các sự kiện theo thứ tự thời gian, cái nào xảy ra trước và cái nào sau. Tránh tình trạng nhảy cóc giữa các phần trong sách. Bắt đầu từ đoạn mở đầu và kết thúc ở đoạn kết truyện để đảm bảo tính toàn vẹn của câu chuyện gốc.
3
Miêu tả những điểm chính trong nội dung và nhân vật. Hãy bắt đầu bằng cách giới thiệu tựa sách và tác giả, sau đó ngắn họn nhắc đến những gì xảy ra trong sách. Những điều này chỉ nên gói gọn trong vài câu. Hãy nghĩ tới nó như phần giới thiệu của bạn.
- Bạn có thể viết kiểu “Tiểu thuyết ’Harry Potter và hòn đá lửa’ của J.K.Rowling kể về cậu bé mồ côi một ngày phát hiện mình là phù thủy. Cậu phát hiện ra có một thế giới phép thuật đầy những phù thủy tốt và xấu và pháp sư trong năm đầu đi học tại trường Hogwarts”.
4
Giải thích những điểm chính trong cách phần của sách. Ghi chép trong sổ để tóm lược lại những điều cuốn sách bày tỏ. Hãy dành vài câu để giải thích những gì đang diễn ra trong từng phần, chúng làm cơ sở cho nhau như thế nào, và tại sao phần này lại quan trọng đối với toàn bộ cục diện cuốn sách.
- Phần này của bài tóm tắt có thể như sau: “Phần đầu quyển sách giới thiệu cho người đọc biết làm phù thủy là như thế nào. Độc giả có thể cùng Harry trải nghiệm điều tuyệt vời này cũng như đồng cảm với cậu, người cũng mới chân ướt chân ráo tới thế giới phù thủy. Câu chuyện tiếp diễn cho thấy có điều gì đó đen tối đang xảy ra tại Hogwarts và Harry cùng những người bạn mới – Ron và Hermione phải tìm hiểu ngọn nguồn. Kết chuyện tập trung vào một loạt bài kiểm tra và thử thách có thể Harry sẽ không thể vượt qua nếu không có sự hỗ trợ của bạn bè bà tình thương người mẹ.”
5
Nhớ bao hàm lý tưởng chính yếu của quyến sách. Kết thúc bài tóm tắt bằng cách khẳng định bài học mà bạn thấy được từ cuốn sách. Tham chiếu với ghi chép của bạn để nhắc bản thân về chủ đề được khơi dậy trong truyện. Khẳng định này nên là câu cuối của bài tóm tắt.
- Ví dụ: “Qua câu chuyện của Rowling, ta thấy được ngay cả những người tài năng nhất cũng cần có tình bạn và tình yêu để quật ngã cái ác”.
6
Đừng đưa ý kiến riêng vào bài tóm tắt. Một bài tóm tắt nên miêu tả một cách trung dung. Tập trung vào sự thật diễn ra trong sách. Đừng viết vào đó cảm nghĩ bản thân hay việc bạn có đồng tình với tác giả hay không.
- Ví dụ bạn có thể nói “Cả Giáo sư Quirrell và Chúa tể Voldemort đều biến mất sau khi thất bại trong việc chiếm lấy hòn đá phù thủy”, chứ không nên viết “Thật tệ vì Voldemort đã trốn thoát vì hắn là kẻ xấu xa nhất, tác giả nên làm cho hắn bị bắt chứ”.
7
Đọc lại để sửa lỗi sai. Đảm bảo bạn viết đúng chính tả. Đọc to bài tóm tắt để tìm lỗi sai ngữ pháp hay sai trong dấu câu. Kiểm tra cả số lượng từ.^{[4]
X
Nguồn nghiên cứu}
- Đừng dựa vào trình kiểm tra chính tả vì nó không lý giải được văn cảnh cũng như những lỗi ngữ pháp thường bị nhầm lẫn.
- Nếu bạn viết tóm tắt sách cho câu lạc bộ đọc hoặc cho mục đích cá nhân, thì việc biên tập lại cũng không phải vấn đề quá quan trọng, nhưng có thể bạn sẽ muốn bài tóm tắt của mình ra trò hơn. Hãy đọc nhanh lại lần nữa để đảm bảo bạn đã viết rõ ràng mọi bước.
8
Chia sẻ bài viết với bạn bè. Nếu bài tóm tắt cho bài tập ở trường, thì bạn nên xhia sẻ cho bạn bè hay người thân gia đình đọc qua bài của bạn. Họ sẽ dễ dành thấy những lỗi mà bạn đã bỏ qua. Nếu bạn nhờ bạn học của mình, các bạn có thể chia sẻ bài viết của nhau để cùng học hỏi.

Quảng cáo

Phương pháp 3

Phương pháp 3 của 3:

Đọc cẩn thận

1
Tìm một nơi yên tĩnh để không bị xao nhãng. Chọn nơi tránh xa TV, tắt chuông điện thoại và dẹp nó qua một bên để không gây cám dỗ. Tập trung vào quyển sách và tận hưởng thời gian đọc.
- Đảm bảo đọc sách bên ánh đèn hoặc cửa sổ nơi đủ ánh sáng để không hại mắt.
2
Chia sách thành từng phần nhỏ để đọc. Để không bị quá tải, bạn nên chia sách thành từng phần đọc trong 20 phút. Nếu bạn thật sự thích cuốn sách, thì có thể tăng lên 1 hay 2 tiếng mỗi lần đọc. Điều này giúp bạn nghiền ngẫm cuốn sách từ từ.
3
Nhớ dự trù thời gian nếu bạn có hạn chót. Bạn sẽ không muốn phải thức trắng đêm để viết cho xong tóm tắt cả cuốn sách. Hãy lên kế hoạch ít nhất 2 tuần cho tập sách ngắn và một tháng cho cuốn dày hơn. Dành mỗi ngày một ít thời gian để đọc.
- Nếu đây là bài nộp cho trường hay câu lạc bộ sách, hãy bắt đầu đọc ngay khi bài được giao. Giáo viên hay trưởng nhóm có thể tính đủ thời gian để bạn hoàn thành cuốn sách và bài tóm tắt mà không bị thúc ép.
4
Hãy đọc lại những đoạn văn quan trọng. Những đoạn quan trọng rất dễ nhận ra. Nếu thấy nhân vật chính đang làm gì đó trọng đại hay có bước ngoặt bất ngờ, hãy đọc lại đoạn đó thêm lần nữa.^{[5]
X
Nguồn nghiên cứu}
- Những đoạn văn này không tập trung vào miêu tả. Thay vào đó nó là điểm tạo nên bước ngoặt, một bi kịch, hay giải pháp cho những bất hòa.
5
Cẩn thận chú ý đến các nhân vật chính. Nhân vật chính là những người gánh gác hành động, sai lầm, cảm xúc đóng vai trò trọng yếu trong sách. Hãy đọc ký những đoạn có nhân vật chính xuất hiện.^{[6]
X
Nguồn nghiên cứu}
6
Đừng bị mất tập trung bởi các chi tiết nhỏ. Khi viết tóm tắt sách, bạn không nên bao gồm các chi tiết nhỏ về các nhân vật thứ chính, miêu tả, hay cốt truyện phụ. Bạn có thể vẫn đọc và chú đến chúng, nhưng những chi tiết đó không đóng vai trò trung tâm cho bản tóm tắt.

Quảng cáo