Cách để Tính phần trăm sai số

Cùng viết bởi Nhân viên của wikiHow

Về mặt công thức, phần trăm sai số được tính bằng độ lớn của chênh lệch giữa giá trị chính xác và giá trị ước tính chia cho giá trị chính xác, nhân với 100 (biểu thị dưới dạng %). Về cơ bản, giá trị này cho bạn thấy mức độ chênh lệch giữa giá trị ước tính và giá trị chính xác. Có hai trường hợp dẫn đến sai số: sai sót khi đo (do dụng cụ hoặc con người) và các phép tính gần đúng (chẳng hạn như khi làm tròn). Dù là trong trường hợp nào, công thức tính phần trăm sai số vẫn rất đơn giản và dễ thực hiện.

Phần 1

Phần 1 của 2:
Thay các giá trị vào công thức

1
Viết lại công thức tính phần trăm sai số. Công thức tính phần trăm sai số khá đơn giản: [(|Giá trị ước tính - Giá trị chính xác|) / Giá trị chính xác] x 100. Bạn cần hiểu về hai giá trị sẽ thay vào công thức:^{[1]
X
Nguồn nghiên cứu}
- Giá trị ước tính là giá trị tương đối, còn giá trị chính xác là giá trị thực (hay giá trị lý thuyết được chấp nhận).
- Chẳng hạn, nếu bạn đoán có 9 quả cam trong túi, nhưng thực ra có đến 10 quả thì 9 là giá trị ước tính và 10 là giá trị chính xác.
2
Lấy giá trị ước tính trừ đi giá trị chính xác. Trong ví dụ về số quả cam, bạn cần lấy 9 (giá trị ước tính) trừ đi 10 (giá trị chính xác) như sau: 9 - 10 = -1. ^{[2]
X
Nguồn nghiên cứu}
- Hiệu này chính là độ lớn của chênh lệch giữa giá trị ước lượng và giá trị thực. Giá trị này cho chúng ta biết kết quả thực chênh lệch với ước lượng là bao nhiêu.
3
Xác định giá trị tuyệt đối của hiệu giữa giá trị ước tính và giá trị chính xác. Vì công thức sử dụng giá trị tuyệt đối của hiệu, nên bạn có thể bỏ qua dấu âm. Trong ví dụ này, -1 sẽ thành 1.^{[3]
X
Nguồn nghiên cứu}
- Trong ví dụ về số quả cam, ta có: 9 - 10 = -1. Giá trị tuyệt đối của -1 hay |-1| = 1.
- Nếu hiệu này là số dương, hãy giữ nguyên kết quả. Ví dụ: 12 quả táo (ước lượng) - 10 quả táo (thực) = 2. Giá trị tuyệt đối của (|2|) chính là 2.
- Trong thống kê, khi đề cập đến giá trị tuyệt đối nghĩa là bạn không cần quan tâm đến chiều hướng mà suy đoán bị lệch so với thực tế, chẳng hạn như quá cao (số dương) hay quá thấp (số âm). Bạn chỉ cần biết mình đã ước tính chênh lệch BAO NHIÊU so với giá trị chính xác.
4
Lấy kết quả vừa rồi chia cho giá trị chính xác. Bạn có thể tính nhẩm hoặc dùng máy tính để chia giá trị tuyệt đối của kết quả vừa rồi cho giá trị chính xác. Trong ví dụ này, giá trị chính xác được cho trước là số dương, vì thế bạn chỉ cần lấy 1 (từ bước trước đó) chia cho 10 (số quả cam thực).^{[4]
X
Nguồn nghiên cứu}
- Ta có: 1/|10| = 1/10.
- Trong một số trường hợp, giá trị chính xác có thể là số âm. Khi đó, bạn chỉ cần lấy giá trị tuyệt đối của giá trị chính xác bằng cách bỏ qua dấu âm.^{[5]
  X
  Nguồn nghiên cứu}
Quảng cáo

Phần 2

Phần 2 của 2:
Đưa về dạng phần trăm để hoàn chỉnh đáp án

1
Chuyển đổi phân số sang dạng số thập phân. Để chuyển một phân số sang dạng phần trăm, trước tiên hãy đưa về dạng thập phân. Trong ví dụ về số quả cam, ta có: 1/10 = 0,1. Máy tính có thể giúp bạn chuyển đổi nhanh những số phức tạp hơn.
- Nếu như không có sẵn máy tính, bạn sẽ phải thực hiện phép chia dài để chuyển đổi phân số thành số thập phân. Thông thường, chúng ta chỉ cần làm tròn từ 4 đến 5 chữ số đằng sau dấu phẩy là đủ.
- Luôn chia một số dương cho một số dương khi chuyển đổi từ phân số sang số thập phân.
2
Nhân kết quả với 100. Tiến hành nhân kết quả vừa rồi với 100 để chuyển đổi đáp án sang dạng phần trăm. Sau đó, bạn chỉ cần thêm ký hiệu phần trăm vào đáp án là hoàn thành.^{[6]
X
Nguồn nghiên cứu}
- Trong ví dụ này, ta có: 0,1 x 100 = 10. Vậy, phần trăm sai số khi ước tính số lượng quả cam là 10%.
3
Kiểm tra lại để chắc chắn rằng đáp án là chính xác. Những lỗi nhỏ có thể xảy ra trong quá trình đổi dấu (số âm/số dương) và thực hiện phép chia. Tốt hơn hết bạn nên kiểm tra lại để chắc chắn rằng mình có kết quả đúng.
- Trong ví dụ trên, để kiểm tra xem số quả cam ước lượng có phải chênh lệch 10% so với số quả cam thực tế hay không, hãy tính 10% của 10 quả cam. Nếu kết quả bằng 1 nghĩa là bạn có đáp án đúng. Ta có: 10 x 10% = 10 x 0,1 = 1.
- 9 quả + 1 = 10 quả. Vậy là 9 quả cam trên ước tính đã sai lệch 1 quả, hay nói cách khác là 10% so với 10 quả cam trên thực tế.
Quảng cáo

Lời khuyên

Giá trị ước tính còn được gọi là giá trị ước lượng, giá trị đo lường hoặc giá trị thực nghiệm. Giá trị chính xác có tên gọi khác là giá trị thực hay giá trị lý thuyết được chấp nhận.
Sự thật thú vị: vì chúng ta lấy giá trị tuyệt đối của hiệu giữa giá trị ước tính và giá trị chính xác nên thứ tự thực hiện phép trừ này không quan trọng. Ví dụ: |8 - 4| = 4 và |4 - 8| = |-4| = 4. Kết quả nhận được là như nhau!