Bài viết này có đồng tác giả là đội ngũ biên tập viên và các nhà nghiên cứu đã qua đào tạo, những người xác nhận tính chính xác và toàn diện của bài viết.
Nhóm Quản lý Nội dung của wikiHow luôn cẩn trọng giám sát công việc của các biên tập viên để đảm bảo rằng mọi bài viết đều đạt tiêu chuẩn chất lượng cao.
Bài viết này đã được xem 2.065 lần.
Nhuộm quần áo bằng màu tự nhiên là một cách rất hay để tạo màu sắc cho trang phục. Màu đen là một trong những màu khó nhuộm nhất nếu không dùng hoá chất nhân tạo hoặc thuốc nhuộm, nhưng bạn hoàn toàn có thể làm được với một chút kiên nhẫn và thử nghiệm. Dù là dùng các hạt sồi nhặt ở sân sau nhà hay rễ cây diên vĩ, bí quyết ở đây là ngâm vải trong dung dịch hãm màu tự pha chế trước. Hãy chọn lấy vài chiếc áo thun cũ và bắt đầu nhuộm nào!
Các bước
Phương pháp 1
Phương pháp 1 của 2:Làm thuốc nhuộm từ sắt và hạt sồi
-
1Cho 2 nắm vật bằng sắt gỉ sét và 1 cốc (240 ml) giấm vào lọ. Dùng các vật bằng sắt dễ gỉ sét như đinh, ốc vít, bùi nhùi thép hoặc chốt sắt. Vật càng nhiều gỉ thì thuốc nhuộm của bạn càng công hiệu.[1]
- Nếu không có lọ thuỷ tinh, bạn có thể dùng bất cứ vật đựng nào bằng thuỷ tinh có nắp.
- Bạn có thể mua bột sắt của các nhà bán lẻ trên mạng nếu không tìm được các vật sắt gỉ. Chỉ cần trộn bột sắt với giấm là được.
Tự làm đinh gỉ
Cho đinh vào một vật đựng và ngâm trong giấm trắng 5 phút, sau đó chắt hết giấm và rót nước ô xy già vào. Bạn có thể rắc một chút muối biển vào hỗn hợp để có nhiều sắt gỉ hơn. Vớt đinh ra khỏi dung dịch và hong cho khô. Bạn sẽ thấy chúng bắt đầu gỉ sét ngay!
-
2Đổ nước vào đầy ¾ lọ và đậy kín. Nhớ rằng các vật sắt gỉ phải ngập hẳn trong nước. Vặn chặt nắp đậy để dung dịch khỏi bay hơi.[2]
- Nhiệt độ nước không quan trọng; bạn dùng nước lạnh, nước ấm hoặc nước nóng đều được.
-
3Đặt lọ đinh ngoài nắng trong 1-2 tuần cho đến khi dung dịch chuyển thành màu cam. Đặt lọ ở dưới nắng trực tiếp và nóng là tốt nhất. Dung dịch giấm và nước sẽ biến thành màu đồng do phản ứng giữa gỉ sắt và giấm.[3]
- Bạn có thể phơi lọ dung dịch ở hàng hiên, lối đi vào nhà hoặc bệ cửa sổ.
- Dung dịch màu cam được tạo ra sẽ có tác dụng như chất cầm màu nhuộm.
-
4Cho hạt sồi và nước vào một nồi lớn. Dùng khoảng 2,5 kg hạt sồi cho mỗi 0,5 kg vải. Ví dụ, nếu muốn nhuộm 250 g vải, bạn sẽ cần 1,25 kg hạt sồi. Đổ nước vào cho ngập cả hạt sồi và vải.[4] .
- Bạn có thể tìm hạt sồi ở những nơi có nhiều cây sồi hoặc mua trên mạng.
- Cân hạt sồi bằng cân thực phẩm hoặc cân thông thường.
- Dùng nồi inox hoặc nồi thuỷ tinh, vì nồi nhôm hoặc nồi đồng có thể phản ứng với thuốc nhuộm.
-
5Nấu hạt sồi liu riu trong nước khoảng 1-2 tiếng. Đặt nồi trên lửa nhỏ đến vừa, thỉnh thoảng khuấy lên. Quá trình nấu sẽ chiết xuất màu tự nhiên từ hạt sồi.[5]
- Nước sẽ sôi liu riu khi đạt đến nhiệt độ trong khoảng 90- 99 độ C và xuất hiện các bong bóng nhỏ hơn và chậm hơn so với khi nước sôi mạnh.[6]
-
6Nhúng ướt quần áo và vắt bớt nước. Nhúng vải vào nước hoặc để dưới vòi nước trong bồn rửa. Vắt sao cho vải chỉ còn ẩm mà không ướt đến mức nhỏ giọt.[7]
- Làm ướt quần áo trước là để ngăn ngừa màu loang lổ và giúp thuốc nhuộm phân phối đều khắp vải.
Cách chọn vải để nhuộm
Chất liệu vải: Các chất liệu vải tự nhiên như len, lụa và muslin hấp thụ màu tốt nhất. Vải cotton và vải tổng hợp khó hấp thụ màu hơn.
Màu sắc: Vải sáng màu là dễ nhuộm nhất. Bạn nên chọn vải màu trắng, màu kem hoặc màu phấn phơn phớt.
Ghi chú: Lưu ý rằng, nếu quần áo có hình thêu hoặc chỉ không phải là polyester, bạn sẽ phải che phủ bằng sáp batik để giữ lại màu nguyên thuỷ của chúng.
-
7
-
8Pha dung dịch sắt với nước trong nồi khác. Bạn sẽ nhúng quần áo vào dung dịch này sau khi nhuộm màu. Dùng đủ nước để ngâm ngập vải.[10]
- Bạn có thể làm việc này trong khi đun liu riu trong màu nhuộm.
-
9Vớt quần áo ra khỏi màu nhuộm và ngâm trong nồi dung dịch sắt 10 phút. Nhẹ nhàng đảo vải trong nồi bằng thìa lớn để đảm bảo dung dịch phủ đều. Phản ứng giữa sắt và thuốc nhuộm sẽ nhuộm đen vải và ổn định màu.[11]
- Dùng thìa inox để đảo vải. Thìa gỗ sẽ bị nhuộm màu không rửa sạch được.
-
10Luân phiên ngâm vải trong thuốc nhuộm và dung dịch sắt để nhuộm đen. Nếu chưa hài lòng với với màu vải sau khi ngâm 10 phút lần đầu, bạn hãy ngâm vải vào thuốc nhuộm hạt sồi 5 phút nữa, sau đó lại ngâm vào dung dịch sắt thêm 5 phút.[12]
- Tiếp tục luân phiên ngâm như vậy cho đến khi màu đã đủ đen.
-
11Vắt bớt màu nhuộm và hong khô vải trong 1 tiếng trước khi giặt. Phơi vải dưới nắng ngoài trời hoặc vắt lên giàn phơi trong phòng giặt. Bước này là để màu nhuộm bám vào vải trước khi giặt.[13]
- Trải ga giường cũ hoặc vải bạt bên dưới khi phơi vải để hứng các giọt thuốc nhuộm rớt xuống. Thuốc nhuộm sẽ làm ố thảm hoặc các đồ vải gần đó.
-
12Giặt vải bằng nước lạnh và xà phòng để xả sạch màu nhuộm thừa. Đọc nhãn hướng dẫn chăm sóc vải trên nhãn quần áo. Nếu món đồ giặt được bằng máy giặt, bạn có thể bỏ vào máy giặt với xà phòng giặt nhẹ dịu và để chế độ giặt nước lạnh. Nếu không, bạn phải giặt bằng tay.[14]
- Nếu giặt bằng tay, bạn sẽ biết thuốc nhuộm đã được xả sạch khi thấy nước trong và không còn màu.
- Giặt riêng quần áo nhuộm để khỏi làm dây màu sang các món đồ khác.
Quảng cáo
Phương pháp 2
Phương pháp 2 của 2:Sử dụng rễ cây diên vĩ để nhuộm vải
-
1Pha 1 phần giấm với 4 phần nước trong nồi và cho vải vào. Hỗn hợp này sẽ đóng vai trò là chất hãm màu để giúp cho thuốc nhuộm bám vào vải. Pha dung dịch đủ để ngâm ngập vải.[15]
- Ví dụ, cứ mỗi 250 ml giấm, bạn sẽ cần pha với 1 lít nước.
- Giấm trắng là có hiệu quả nhất.
- Các loại vải tự nhiên màu sáng như lụa hoặc muslin trắng là ăn màu nhất. Tránh dùng vải màu tối hoặc vải sợi tổng hợp.
-
2Đun liu riu hỗn hợp trong 1 tiếng, thỉnh thoảng đảo lên. Vặn bếp nhỏ lửa và đun liu riu dung dịch giấm cùng với vải. Dùng thìa đảo vải trong nồi cho dung dịch ngấm đều vào mọi sợi vải.[16]
- Giấm có điểm sôi cao hơn nước, do đó bạn cần đun lâu hơn một chút.
-
3Vớt quần áo ra khỏi nồi và xả dưới vòi nước lạnh. Sau khi đun liu riu trong 1 tiếng, bây giờ là lúc bạn bắt đầu nhuộm vải. Xả vải dưới vòi nước lạnh khoảng 1-2 phút để loại bỏ bớt giấm.[17]
- Bạn cũng có thể nhúng vải vào chậu nước lạnh để xả.
- Đừng lo mùi giấm để lại trên vải. Sau khi bạn nhuộm vải là mùi giấm cũng biến mất.
-
4Pha 1 phần rễ cây diên vĩ với 2 phần nước. Lần này cũng vậy, bạn cần dùng đủ nước để ngâm cho ngập vải. Ví dụ, nếu dùng 500 ml rễ cây diên vĩ, bạn cần pha với 1 lít nước.[18]
- Thuốc nhuộm có thể gây độc, vì vậy hãy chọn nồi mà bạn sẽ không dùng để nấu ăn nữa.
- Mua rễ cây diên vĩ ở các vườn ươm hoặc mua trên mạng.
- Bạn có thể ngâm nguyên rễ cây hoặc chặt ra thành các mẩu nhỏ cho vừa nồi.
-
5Cho vải ướt vào thuốc nhuộm và đun liu riu trong 1 tiếng. Vặn nhỏ lửa, đun dung dịch nhuộm gần đến điểm sôi. Thỉnh thoảng đảo quần áo lên để đảm bảo vải ngập hẳn trong dung dịch và thuốc nhuộm phủ đều mọi sợi vải.[19]
- Nhiệt độ dưới đáy nồi là nóng nhất, vì vậy thuốc nhuộm sẽ đậm đặc hơn. Khi đảo quần áo, bạn hãy lật vải lại để tránh tình trạng màu bị loang lổ vì có những mảng màu tối hơn.[20]
- Nếu muốn dùng tay để đảo quần áo, bạn nhớ phải đeo găng tay để bảo vệ da tay.
-
6Ngâm vải trong nước nhuộm qua đêm nếu bạn muốn vải thật sẫm màu. Vải ngâm càng lâu thì càng đen sẫm. Thường thì vải sợi tổng hợp cần phải ngâm lâu vì nó khó ăn màu.[21]
- Nhớ rằng màu sẽ nhạt bớt khi vải đã khô.[22]
- Đậy nắp nồi hoặc đặt ở nơi trẻ nhỏ và vật nuôi không với tới trong thời gian ngâm qua đêm, vì nước nhuộm có thể gây ngộ độc.
-
7Giặt quần áo bằng nước lạnh và xà phòng, sau đó phơi khô. Đọc nhãn gắn trên quần áo để biết món đồ đó có giặt hoặc vắt được bằng máy không. Nếu quần áo không có nhãn, tốt nhất là bạn nên cẩn thận giặt tay bằng nước lạnh và xà phòng nhẹ dịu, sau đó cho vào máy sấy hoặc phơi ngoài trời.[23]
Mẹo giặt quần áo: Không giặt quần áo mới nhuộm chung với quần áo khác, vì màu nhuộm có thể loang ra và làm ố những món đồ giặt chung.
Quảng cáo
Những thứ bạn cần
Nhuộm bằng sắt và hạt sồi
- Vải
- 2 nắm vật liệu sắt gỉ
- 240 ml giấm trắng
- Nước
- Hạt sồi
- Lọ rộng có nắp đậy
- 2 nồi to
- Thìa
- Dây phơi hoặc giàn phơi
- Máy giặt (tuỳ ý)
Nhuộm bằng rễ cây diên vĩ
- Vải
- Rễ cây diên vĩ
- Giấm
- Nước
- 2 nồi to
- Thìa
- Dây phơi hoặc giàn phơi
- Máy giặt (tuỳ ý)
Cảnh báo
- Không dùng nồi đã nhuộm quần áo để nấu ăn để tránh ngộ độc.
- Nếu bạn vô tình nuốt phải thuốc nhuộm, hãy gọi cho bác sĩ hoặc đến phòng cấp cứu ngay.
- Đeo găng tay cao su trong quá trình nhuộm nếu bạn có da nhạy cảm.
- Màu nhuộm có thể làm ố vải vĩnh viễn, vì vậy bạn nên mặc quần áo cũ và trải vải bạt khi làm việc.
Tham khảo
- ↑ http://tabletopparty.squarespace.com/blog/2014/11/3/diy-natural-acorn-dye
- ↑ http://tabletopparty.squarespace.com/blog/2014/11/3/diy-natural-acorn-dye
- ↑ http://tabletopparty.squarespace.com/blog/2014/11/3/diy-natural-acorn-dye
- ↑ http://tabletopparty.squarespace.com/blog/2014/11/3/diy-natural-acorn-dye
- ↑ http://tabletopparty.squarespace.com/blog/2014/11/3/diy-natural-acorn-dye
- ↑ https://www.tasteofhome.com/article/boil-vs-simmer/
- ↑ http://tabletopparty.squarespace.com/blog/2014/11/3/diy-natural-acorn-dye
- ↑ http://tabletopparty.squarespace.com/blog/2014/11/3/diy-natural-acorn-dye
- ↑ https://www.apartmenttherapy.com/how-to-dye-with-acorns-138657
- ↑ http://tabletopparty.squarespace.com/blog/2014/11/3/diy-natural-acorn-dye
- ↑ http://tabletopparty.squarespace.com/blog/2014/11/3/diy-natural-acorn-dye
- ↑ http://tabletopparty.squarespace.com/blog/2014/11/3/diy-natural-acorn-dye
- ↑ http://tabletopparty.squarespace.com/blog/2014/11/3/diy-natural-acorn-dye
- ↑ http://tabletopparty.squarespace.com/blog/2014/11/3/diy-natural-acorn-dye
- ↑ https://pioneerthinking.com/natural-dyes
- ↑ https://pioneerthinking.com/natural-dyes
- ↑ https://pioneerthinking.com/natural-dyes
- ↑ https://pioneerthinking.com/natural-dyes
- ↑ https://pioneerthinking.com/natural-dyes
- ↑ https://www.ndsu.edu/pubweb/chiwonlee/plsc211/student%20papers/articles04/petra%20Guenthner-Johnson/dyes.html
- ↑ https://pioneerthinking.com/natural-dyes
- ↑ https://www.moneycrashers.com/how-to-dye-fabric-clothes-make-natural-dyes/
- ↑ https://pioneerthinking.com/natural-dyes