wikiHow là một trang "wiki", nghĩa là nhiều bài viết ở đây là nội dung của nhiều tác giả cùng viết nên. Để tạo ra bài viết này, 77 người, trong đó có một số người ẩn danh, đã thực hiện chỉnh sửa và cải thiện bài viết theo thời gian.
Có 8 thông tin tham khảo được trích dẫn trong bài viết này mà bạn có thể xem tại cuối trang.
Bài viết này đã được xem 7.744 lần.
Một bài diễn thuyết hay ở trường sẽ giúp bạn nhận được sự thán phục từ giáo viên và bạn bè. Việc không trình bày lại những bài diễn thuyết bạn từng nghe trong các bộ phim là một ý hay bởi bài thuyết trình gốc của bạn sẽ được lòng mọi người nhiều hơn. Nếu muốn bài diễn thuyết của mình trở nên đáng nhớ và thành công mỹ mãn, bạn nên thực hiện các bước dưới đây từ khâu hình thành ý tưởng đến công đoạn chinh phục nỗi sợ khi đứng trước đám đông.
Các bước
Viết bài diễn thuyết
-
1Chọn một đề tài hoặc chủ đề. Hầu hết các bài diễn thuyết của bạn đều nên tập trung khai thác một đề tài hoặc vài đề tài có liên quan với nhau theo cùng một chủ đề. Chủ đề sẽ phụ thuộc vào tính chất của buổi diễn thuyết. Chủ đề của bài phát biểu trong lễ tốt nghiệp thường hướng về những kỷ niệm hoặc tương lai, bài phát biểu trong cuộc tranh cử ở trường mang tính thuyết phục mọi người rằng bạn sẽ đưa ra những quyết định đúng đắn nếu được bầu chọn, và bài tập diễn thuyết trong lớp sẽ khơi mào cho các cuộc tranh luận.
- Nếu bạn không chắc mình nên chọn chủ đề nào, hãy viết ra hoặc tóm tắt một vài mẩu chuyện và những bài phát biểu mà bạn có thể đưa vào bài diễn thuyết của mình. Chọn ra đoạn bạn thích nhất và xem liệu đây có phải là chủ đề phù hợp để kết nối các phần với nhau hay không.
- Tham khảo qua mục Điều nên làm và điều không nên làm để có thêm gợi ý về các đề tài.
-
2Chọn giọng văn mà bạn thấy thoải mái. Nếu bạn thích làm cho mọi người cười, hãy viết một bài diễn thuyết hài hước. Nếu bạn là một người nghiêm túc, hãy đưa ra những điểm mang tính tương phản trong bài. Hãy nhớ kết thúc với một giọng văn truyền cảm và khích lệ, đặc biệt là đối với những bài diễn văn tốt nghiệp.
-
3Sử dụng các câu ngắn và tránh dùng từ ngữ gây khó hiểu cho người nghe. Tránh dùng câu cú dài dòng, vòng vo và các ý tranh luận quá phức tạp. Khác với khi viết một bài luận, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc giải thích các thuật ngữ chuyên ngành hoặc đề cập lại các vấn đề trước đó. Hãy duy trì độ mạch lạc cho từng câu chữ. Nếu có sự tham gia của trẻ em, bạn nên dùng các từ ngữ và khái niệm mà trẻ có thể hiểu được.
- Không ngắt quãng luận điểm với một mệnh đề hay phân đoạn bằng dấu phẩy hoặc dấu ngoặc đơn. Thay vì nói "Đội quần vợt và bóng rổ của chúng ta, mà tất cả chúng ta đều biết đã giành được chức vô địch khu vực hai năm trước đây, cần tăng nguồn tài trợ để cạnh tranh", hãy nói "Đội quần vợt và bóng rổ của chúng ta đã cùng giành chức vô địch khu vực hai năm trước. Giờ đây chúng ta cần tăng nguồn tài trợ để cạnh tranh với các trường khác. "
- Bạn có thể trích dẫn tiếng lóng dùng trong học đường một hoặc hai lần để gây cười, nhưng đừng nên lạm dụng, đặc biệt khi có các bậc phụ huynh trong số khán giả bên dưới.
-
4Ghi lại các câu chuyện và thông điệp gốc. Bạn có thể viết lại tổng thể một bản nháp hoặc sáng tác vài mẩu chuyện riêng biệt cũng như các câu phát biểu truyền cảm hứng phù hợp với đề tài. Kết hợp với ý tưởng cá nhân và các chi tiết cụ thể. Mọi người sẽ thích thú và nhớ đến những quan điểm nguyên bản và rõ ràng hơn là lối nói chung chung như "Tôi sẽ làm cho ngôi trường của chúng ta hãnh diện" hoặc "Lớp chúng ta sẽ tiếp tục làm những điều tuyệt vời"."
- Tìm một thông điệp bao quát mà toàn bộ khán giả của bạn có thể kết nối với cuộc sống của riêng họ, nhưng vẫn đề cập đến một ý tưởng cụ thể. Ví dụ: "Trở thành phiên bản tốt hơn của người anh hùng đã truyền cảm hứng cho bạn". (Nhưng đừng đánh cắp ý tưởng "gốc" của bạn từ trang web này!)
- Câu chuyện của bạn có thể liên quan đến những biến cố đặc biệt trong cuộc sống hoặc trong lịch sử, dù vậy, bạn nên kết nối chúng với một ý tưởng tổng quát hơn. Chẳng hạn, bạn có thể kể câu chuyện về chuyến đến thăm bệnh viện của anh chị em mình, sau đó tiếp tục kể về quá trình vượt qua nỗi sợ hãi và khó khăn nói chung.
- Nếu bạn thích những gì bạn đang viết nhưng nó không phù hợp với chủ đề bạn đã lên kế hoạch, bạn hoàn toàn có thể điều chỉnh lại chủ đề hoặc thay đổi hoàn toàn. Nếu bạn còn gặp nhiều khó khăn, hãy chuyển đổi qua lại giữa việc viết truyện và nghĩ ra một đề tài.
-
5Tìm phương thức lôi cuốn để mở màn bài diễn thuyết của mình. Chọn một câu chuyện hấp dẫn và đúng chủ đề để dẫn dắt sẽ thu hút được sự chú ý từ phía khán giả, và bạn nên chuẩn bị với giọng điệu và thông điệp khái quát. Hãy để tâm hơn đến câu mở màn:[1]
- Gây bất ngờ cho khán giả bằng cách mở màn ngay với một câu chuyện xúc động. "Khi tôi lên mười, tôi đã mất cha."
- Tạo tiếng cười cho khán giả bằng cách kể một câu chuyện hài mà mọi người trong phòng đều hiểu được. "Xin chào mọi người. Chúng ta hãy cho người lắp đặt điều hòa một tràng pháo tay nào."
- Bắt đầu với một khẳng định mang tính tư duy vĩ đại. "Thiên hà của chúng ta chứa hàng tỷ hành tinh giống như trái đất, và chúng ta chỉ mới bắt đầu khám phá chúng."
- Rất có thể, bạn sẽ được giới thiệu bởi một người khác, và nhiều người bạn cùng lớp đã biết bạn trước đó. Nếu bạn không nhận được yêu cầu tự giới thiệu về bản thân, bạn có thể phát biểu ngay những lời hay ý đẹp.
-
6Làm rõ đề tài. Khán giả của bạn nên biết đề tài tổng thể của bạn là gì trước khi bạn trình bày xong một vài câu đầu tiên. Diễn đạt chính xác nội dung bạn đang nói về hoặc lập tức đề cập đến điều này ngay từ đầu.
- Sử dụng một hình mẫu ngay từ đầu, nếu chủ đề của bạn là "Trở thành một phiên bản tốt hơn của người anh hùng đã truyền cảm hứng cho bạn", bạn có thể mở màn bài phát biểu của mình bằng hai hoặc ba câu về vị anh hùng của mình, sau đó trình bày rằng "Tất cả các bạn đều có những anh hùng truyền cảm hứng cho bản thân, nhưng bạn không cần phải theo sát họ. Bạn thậm chí có thể trở nên vĩ đại hơn những người mà bạn ngưỡng mộ."
-
7Chuyển từ ý tưởng này sang ý tưởng khác theo trình tự tự nhiên. Không nên chuyển đột ngột từ một câu chuyện hài hước sang chuyện sống sót sau tai nạn xe hơi. Hãy nghĩ về cảm nhận và điều khán giả mong đợi sau mỗi phần. Tạo yếu tố bất ngờ là một điều tốt, tuy nhiên hãy thực hiện với ý tưởng của bạn, không làm khán giả thấy hoang mang với một chủ đề hoàn toàn khác.
- Khi chuyển sang ý tiếp theo, bạn nên dùng các cụm từ như "Bây giờ tôi muốn nói về ..." và "Nhưng chúng ta cũng nên nhớ rằng ..."[2]
-
8Kết bài bằng một nhận định gợi nhớ và nêu được nội dung tổng quát của bài diễn văn. Tùy thuộc vào lối hành văn, bạn có thể khép lại bài thuyết trình của mình với một cách thức thú vị nào đó, ví dụ như một câu chuyện hài hước hoặc một ý tưởng khiến mọi người suy ngẫm. Nếu bạn đang tranh luận một vấn đề, hãy tóm lược ngắn gọn và trình bày lại luận điểm vững chắc của bạn để kết thúc.
- Tạo dựng kết bài thật ấn tượng, sau đó kết thúc bài phát biểu hài hước bằng một câu nói đùa. "Và tôi biết rằng ngày mai, khi bạn tiến đến thùng phiếu, bạn sẽ sẵn sàng làm điều đúng đắn. Hãy rửa tay ngay sau đó để chung tay bảo vệ lợi ích của bản thân và trường học. Bạn có biết bao nhiêu người đã chạm vào thứ đó hay không?"
- Nếu bạn đảm nhận một bài diễn văn tốt nghiệp, hãy để mọi người cảm thấy hứng khởi hoặc lưu tâm về tương lai. Đây là một khoảnh khắc trọng đại và bạn có khả năng giúp họ nhận ra điều đó. "Nhiều năm về sau, bạn sẽ trở thành các bậc cha mẹ để con cái của bạn noi theo. Nhà văn là người thay đổi cách chúng ta suy nghĩ. Nhà phát minh là người tạo ra những giải pháp mới phục vụ cuộc sống. Hãy bước lên sân khấu và trở thành những người hùng!"
-
9Hiệu chỉnh và trau chuốt bài diễn thuyết hết mức có thể. Xin chúc mừng, bạn đã hoàn thành bản phác thảo đầu tiên của mình. Tuy nhiên chớ nên vội vàng, bởi công việc chưa kết thúc đâu! Để viết một bài diễn văn tốt, bạn cần dành nhiều nỗ lực, suy nghĩ về nó, và thậm chí có thể phải viết lại toàn bộ mọi thứ.
- Nhờ giáo viên, người nhà hoặc những người bạn đáng tin cậy kiểm tra lỗi ngữ pháp cũng như đưa ra phản hồi về bài diễn thuyết. Việc soát lỗi chính tả không quan trọng lắm, vì bạn sẽ nói thật to.
-
10Cân nhắc về các công cụ trực quan. Đối với những bài tập diễn thuyết trong lớp, việc lồng ghép bản đồ, hình ảnh, hoặc các tài liệu khác là cách thiết thực và hữu ích nhất, vì bạn sẽ viết được lên đó và không cần phải mang theo tài liệu khi ở ngoài lớp học. Bạn sẽ không cần bất kỳ vật dụng gì cho một bài diễn văn tốt nghiệp.
- Nếu đề tài của bạn liên quan đến nhiều con số, hãy lên kế hoạch viết các số liệu lên bảng để khán giả có thể ghi nhớ.[3]
-
11Luyện tập sau khi chuyển bài diễn thuyết vào thẻ ghi chú! Không ai muốn nghe bạn đọc to một bài luận. Hãy tập làm quen với những gì bạn đã viết để tự tin truyền tải khi nhìn xuống khán giả. Viết ghi chú trên thẻ ghi nhỏ là một ý hay để giúp bạn gợi nhớ.
- Bảng ghi chú sẽ nhắc bạn nên nói gì tiếp theo cũng như nhắc về các sự kiện quan trọng. "Chuyển sang câu chuyện đấu vật (tên anh ấy là Paul Bunyan)" là mức độ chi tiết mà bạn cần.
Quảng cáo
Tập luyện và phát biểu bài diễn thuyết
-
1Xem xét cách di chuyển và nguồn tài liệu. Bạn sẽ đứng hay ngồi? Bạn có đủ khoảng trống để di chuyển xung quanh hay bạn sẽ đứng yên tại chỗ? Bạn sẽ lưu giữ thẻ ghi chú, bộ công cụ trực quan hoặc các tài liệu khác ở đâu? Bạn sẽ làm gì với những đồ vật đó sau khi sử dụng xong?[4]
- Đưa ra những tình huống sát với bài phát biểu thực tế để tập luyện thêm cho bài phát biểu của bạn.
- Nhìn chung, bạn nên yên vị trong khi phát biểu. Tận dụng vài cử chỉ bằng tay và thỉnh thoảng di chuyển đến một vị trí mới là điều tốt, đặc biệt là khi chúng giúp bạn thêm tự tin.[5]
-
2Luyện giọng nói to và rõ ràng. Nếu bạn sắp phát biểu tại một phòng đông nghịt người, hãy học cách phát âm rõ ràng, không nói lầm bầm hay gào thét. Hãy đứng với chân rộng bằng vai và thẳng lưng. Cố gắng nói chuyện bằng cách sử dụng cơ hoành, đẩy hơi ra từ phần dưới lồng ngực của bạn.[6]
-
3Tính toán thời gian cho bản thân khi bạn đọc to bài diễn thuyết. Áp dụng tư thế và kỹ thuật được mô tả bên trên. Nếu bạn đã thuộc lòng bài phát biểu của mình, hãy sử dụng các thẻ mục lục của bạn. Nếu không thì cũng không sao — bạn chỉ cần cầm giấy mà đọc.
- Nếu bài diễn thuyết của bạn quá dài, bạn chắc chắn cần phải cắt bớt một số tài liệu hoặc rút ngắn vài câu chuyện hoặc ý tưởng dài. Một bài diễn văn trong lễ tốt nghiệp mà bạn đảm nhiệm chỉ nên kéo dài tối đa 10 hoặc 15 phút. Một bài diễn thuyết bầu cử không được quá một vài phút, và giáo viên của bạn sẽ cho bạn biết thời gian giới hạn của một bài tập diễn thuyết trong lớp.
-
4Nói chậm rãi và ngắt nghỉ giữa các ý. Lời nói dễ trở nên gấp gáp khi bạn căng thẳng. Bạn nên ngắt nghỉ ở cuối mỗi câu. Cuối mỗi phân đoạn, bạn nên ngừng lại lâu hơn và giả vờ nhìn khán giả để tạo giao tiếp bằng mắt với vài người trước khi chuyển sang ý tiếp theo.
- Nếu bạn không thể ngừng việc nói quá nhanh, hãy tính toán thời gian bạn nên dành cho mỗi phần và viết số phút ở đầu mỗi thẻ mục lục hoặc đầu mỗi đoạn. Luyện tập gần một chiếc đồng hồ để bạn có thể kiểm tra xem liệu bạn đang nói đúng tốc độ hay không.[7]
-
5Tập nói bài diễn thuyết trước gương đến khi bạn có thể tự nói mà không cầm giấy đọc. Đầu tiên, bạn nên đọc thật to bài diễn thuyết, sau đó cố gắng hạn chế nhìn xuống giấy và thay thế bằng hoạt động giao tiếp bằng mắt với hình ảnh phản chiếu của mình. Cuối cùng, bạn chỉ cần sử dụng các ghi chú được viết trên thẻ mục lục để có thể trình bày bài diễn thuyết của mình.
- Sử dụng các từ ngữ khác nhau mỗi khi bạn chợt quên đi ý chính. Cố gắng không bị phụ thuộc vào việc ghi nhớ chính xác; dùng cụm từ mới để diễn đạt văn bản sẽ làm cho bài diễn thuyết của bạn trở nên tự nhiên hơn.
-
6Khi bạn đã hài lòng với nội dung, hãy chú ý đến các chi tiết khác. Khi đã nắm rõ từng ý và kết nối các ý tưởng liền mạch với nhau, bạn nên quan sát kỹ trong gương và chỉnh sửa bất kỳ vấn đề nào bạn nhận thấy.
- Tập thay đổi biểu cảm trên khuôn mặt nếu bạn sở hữu một gương mặt cứng đơ và không cảm xúc.[8]
- Cố gắng thay đổi ngữ điệu của giọng nói. Đừng nói như thể bạn đang đọc thuộc lòng từng từ trong trí nhớ; bạn nên vờ như mình đang đối thoại thông thường.
-
7Thực hành trước khán giả thử nghiệm. Nhờ các thành viên gia đình hoặc bạn bè cùng ngồi lại và lắng nghe bạn thực hành. Có thể bạn sẽ cảm thấy lo lắng, nhưng việc luyện tập sẽ giúp bạn tự tin hơn trong bài phát biểu chính thức.
- Cố gắng giao tiếp bằng mắt với nhiều khán giả khác nhau xuyên suốt bài diễn thuyết. Đừng nhìn chằm chằm vào bất kỳ một người nào.
- Chống lại sự cám dỗ đứng ẩn mình gần góc tường hoặc vật thể lớn.
- Không nên lo lắng, nhịp chân, hoặc làm các cử chỉ lo âu khác. Bạn nên thử đi chậm rãi qua lại quanh sân khấu để loại bỏ lo âu.
-
8Tận dụng các ý kiến phản hồi để luyện tập thêm. Khán giả có thể nhìn nhận các vấn đề mà bạn thậm chí không nghĩ tới, chẳng hạn như lời phát biểu hay phong cách trình bày của bạn. Đón nhận những lời khuyên thật chân thành; bởi họ đang giúp bạn biết được mình cần phải cải thiện điều gì.
-
9Chuẩn bị kỹ lưỡng cho ngày diễn thuyết. Bạn nên ngủ sớm vào đêm hôm trước và ăn uống đầy đủ, bữa ăn ngon sẽ không làm dạ dày của bạn khó chịu. Đừng để tâm đến các sự kiện với những hoạt động khác ngay trước thời gian buổi diễn thuyết.
- Ăn mặc lịch sự sẽ làm bạn thêm tự tin cũng như nhận được sự tôn trọng và chú ý từ phía khán giả.
Quảng cáo
Điều nên làm và điều không nên làm
-
1Chọn một chủ đề phù hợp (cho bài diễn văn tranh cử). Bạn nên dành một ít thời gian để giới thiệu về văn bằng của mình, tuy nhiên trong bài diễn thuyết, bạn nên tập trung vào kế hoạch thay đổi và thực thi nếu được bầu chọn. Nếu có thể, hãy thử hợp thành một danh mục đáng nhớ hoặc thông điệp mạnh mẽ.
-
2Chọn một chủ đề phù hợp (cho bài diễn văn tốt nghiệp). Dưới đây là một vài ví dụ về các chủ đề phổ biến, dù vậy bạn nên cố gắng hết sức để biến một trong các chủ đề này thành chủ đề cụ thể, nguyên bản hơn:[9]
- Chia sẻ về những kỷ niệm trong lớp và những kỷ niệm cá nhân chẳng hạn như ngày đầu tiên đến trường của bạn sẽ giúp nhiều người kết nối lại với nhau.
- Vượt qua thách thức. Kể về việc vượt qua những vấn đề trong học tập, tài chính và sức khỏe của các bạn cùng lớp, cũng như lòng kiêu hãnh của mọi người khi được đứng tại đây.
- Nét khác biệt giữa các bạn cùng lớp và tôn vinh về những trải nghiệm phong phú, tính cách độc đáo và sở thích đa dạng ở trường học. Mô tả xem mọi người sẽ tiếp tục làm tốt như thế nào khi bước ra thế giới.
-
3Sử dụng các phương pháp để tạo một bài phát biểu đáng nhớ hơn. Dù bạn không phải là một nhà văn vĩ đại, nhưng bạn có thể đưa ra những quyết định giúp bài diễn thuyết của mình trở nên lôi cuốn hơn:[10]
- Tương tác trực tiếp với khán giả của bạn. Đặt câu hỏi cho người nghe có thể suy nghĩ, mặc dù bạn không mong nhận được câu trả lời.
- Sử dụng nhóm ba. Não bộ con người yêu thích sự lặp lại, và đặc biệt là nhóm ba. Bắt đầu ba câu với cùng một cụm từ, và nói to hơn sau mỗi câu.
- Sử dụng từ ngữ diễn tả cảm xúc. Cố gắng tạo ra phản ứng tình cảm mạnh mẽ trong lòng khán giả, không nên trình bày một danh sách các sự kiện đến họ.
-
4Cảm ơn những người đặc biệt, nhưng đừng diễn giải dài dòng. Nếu điều này liên quan đến chủ đề của bạn, bạn nên cảm ơn giáo viên, phụ huynh, hoặc những người có nhiều ảnh hưởng tới cuộc sống của bạn. Tuy vậy, trừ khi đây là một phần của câu chuyện hấp dẫn, bạn không nên đi sâu vào chi tiết bởi rất dễ gây nhàm chán hoặc rối rắm cho khán giả.
-
5Nhắc đến những chủ đề khán giả am hiểu, nhưng tránh bao quát mọi thứ. Trích dẫn từ một bộ phim được yêu thích hoặc móc nối một sự kiện nổi tiếng tại trường học sẽ khiến khán giả thêm hào hứng, miễn là bạn chỉ áp dụng phương pháp này một vài lần.
- Không kể những câu chuyện mà chỉ một vài người bạn hiểu được. Đối với những trích dẫn cả lớp đều hiểu, bạn cũng nên cân nhắc sử dụng khi có phụ huynh tham dự cùng.
-
6Tránh những câu từ sáo rỗng. Những câu nói rập khuôn thường xuất hiện trong các bài diễn thuyết, đặc biệt là những bài diễn văn tốt nghiệp. Nếu bạn có thể hạn chế sử dụng các cụm từ này, bạn sẽ nổi bật so với đám đông. Dưới đây là một vài cụm từ bị lạm dụng trong các bài diễn văn tốt nghiệp và bầu cử:[11]
- Hãy cùng thay đổi thế giới!
- Hôm nay không phải là ngày cuối cùng của sự nghiệp đèn sách, tất cả chỉ mới là khởi đầu mà thôi.
- Tương lai thuộc về bạn
- Nếu được bầu chọn, tôi sẽ đại diện cho tiếng nói sinh viên.
- Đã đến lúc thay đổi!
-
7Không nên công kích hoặc xúc phạm bất cứ ai. Một bài phát biểu không phải là dịp để đá xoáy, thậm chí là giễu cợt về một học sinh khác. Ngay cả trong một cuộc bầu cử, việc bạn tập trung thể hiện các đặc trưng riêng của mình sẽ nhận được nhiều sự tôn trọng hơn là công kích đối thủ của mình.
- Nếu bạn đang đảm nhận một bài diễn văn tốt nghiệp cấp ba, bạn nên nhớ rằng không phải ai trong lớp cũng sẽ theo học đại học. Bạn không nên mang học thức ra làm trò đùa để tránh nhắc đến ngành nghề "nhạy cảm", bởi khả năng cao là trong số khán giả tham dự, có một vị phụ huynh đang làm công việc đó.[12]
Quảng cáo
Lời khuyên
- Quan sát tất cả mọi người, đừng chỉ nhìn chằm chằm vào một khán giả.
- Hãy chắc chắn rằng bạn không làm mất lòng hoặc khiến khán giả khó xử.
- Trước khi bắt đầu, hãy chọn một điểm trên tường để tập trung vào đó. Nhìn vào điểm cố định này sau mỗi câu phát biểu trong bài diễn thuyết. Điều này thể hiện rằng bạn đang giao tiếp bằng mắt với khán giả và giáo viên của bạn!
- Nắm rõ bài phát biểu của bạn, chẳng hạn như học thuộc và ghi nhớ nó.
- Biểu đạt diễn cảm sẽ giúp khán giả của bạn cảm thấy thư giãn.
Những thứ bạn cần
- Giấy
- Bút viết
- Thẻ mục lục
Tham khảo
- ↑ http://esl.fis.edu/learners/advice/speech.htm
- ↑ http://esl.fis.edu/learners/advice/speech.htm
- ↑ http://esl.fis.edu/learners/advice/speech.htm
- ↑ http://esl.fis.edu/learners/advice/speech.htm
- ↑ http://www.bbc.co.uk/bitesize/ks3/english/speaking_listening/speaking/revision/4/
- ↑ http://classroom.synonym.com/write-good-speech-school-4859.html
- ↑ http://jerz.setonhill.edu/writing/technical-writing/oral-presentations-tips/
- ↑ http://www.bbc.co.uk/bitesize/ks3/english/speaking_listening/speaking/revision/4/
- ↑ http://www.jostens.com/grad/grad_cp_hs_grad_guide_graduation_speech.html