Cách để Giải Khối Rubik Lập phương (Kèm chú thích từng bước dễ dàng)

Cùng viết bởi Nhân viên của wikiHow

Xếp Khối Rubik quay về với hình dạng ban đầu là nhiệm vụ khá khó khăn và có thể không khả thi. Tuy nhiên, một khi bạn đã hiểu rõ một vài thuật toán, giải khối Rubik sẽ trở nên rất dễ dàng. Phương pháp được mô tả trong bài viết này là phương pháp giải theo từng tầng: đầu tiên bạn sẽ giải quyết một mặt của Rubik (tầng thứ nhất), sau đó là tầng giữa và cuối cùng là tầng cuối.

Phần 1

Phần 1 của 4:

Tầng đầu tiên

1
Hãy làm quen với phần Chú giải ở phía dưới cùng của trang.
2
Lựa chọn một mặt để bắt đầu. Trong ví dụ bên dưới, màu của tầng đầu tiên sẽ là màu trắng.
3
Xếp hình chữ thập. Tìm mặt có chứa viên tâm màu trắng và xoay nó lên trên đỉnh. Xếp bốn viên cạnh có màu trắng vào đúng vị trí. (Bạn có thể tự mình thực hiện điều mà không cần đến thuật toán). Cả bốn viên cạnh cần phải được đặt vào đúng vị trí trong vòng nhiều nhất là tám bước (nhìn chung là năm hoặc sáu bước).
- Lật mặt chữ thập xuống dưới đáy. Xoay khối Rubik 180° sao cho hình chữ thập nằm dưới đáy.

4

Giải bốn viên góc của tầng đầu tiên, từng viên một. Bạn cũng có thể xếp viên góc vào đúng vị trí mà không cần đến thuật toán. Để bắt đầu, sau đây là ví dụ để xếp một góc vào đúng vị trí:

Tiêu đề ảnh Rubik_example01_step1_246.png

Tiêu đề ảnh Rubik_example01_step2_768.png

Tiêu đề ảnh Rubik_example01_step3_219.png

Tiêu đề ảnh Rubik_example01_step4_398.png

Sau khi hoàn tất bước này, tầng đầu tiên sẽ hoàn thành, với một màu duy nhất (trong trường hợp này là màu trắng) nằm dưới đáy.

5

Xác nhận rằng tầng đầu tiên đã ở đúng vị trí. Bây giờ, bạn đã hoàn tất tầng đầu tiên và nó sẽ trông như hình sau (nhìn từ mặt đáy)

Quảng cáo

Phần 2

Phần 2 của 4:

Tầng giữa

1

Sắp xếp bốn viên cạnh của tầng giữa vào đúng vị trí. Trong ví dụ của chúng ta, đây là những viên cạnh không chứa màu vàng. Bạn cần phải biết một thuật toán để giải tầng giữa. Thuật toán thứ hai sẽ đối xứng với thuật toán thứ nhất.

Nếu viên cạnh nằm ở tầng cuối:

									(1.a)
									(1.b) đối xứng với (1.a)

Nếu viên cạnh nằm ở tầng giữa nhưng lại sai vị trí hoặc sai hướng, bạn chỉ cần sử dụng thuật toán tương tự để xếp bất kỳ viên cạnh nào khác vào đúng vị trí. Viên cạnh của bạn sẽ nằm ở tầng cuối, và bạn chỉ cần sử dụng thuật toán một lần nữa để sắp xếp nó vào đúng vị trí trong tầng giữa.

2

Kiểm tra xem liệu mọi thứ đã vào đúng vị trí hay chưa. Bây giờ, hai tầng đầu tiên của khối Rubik đã hoàn thành và trông như sau (nhìn từ mặt đáy):

Quảng cáo

Phần 3

Phần 3 của 4:

Tầng cuối

1

Hoán đổi vị trí các viên góc. Tại bước này, mục tiêu của chúng ta là sắp xếp các viên góc của tầng cuối vào đúng vị trí, bất kể chúng đang ở hướng nào.

Xác định vị trí hai viên góc liền kề nhau có màu khác với màu sắc của tầng trên cùng (trong trường hợp của chúng ta là màu khác màu vàng).
Xoay tầng trên cùng cho đến khi hai viên góc này nằm tại đúng mặt màu của nó, đối diện với bạn. Ví dụ, nếu hai viên góc liền kề nhau đều có màu đỏ, bạn nên xoay tầng trên cùng cho đến khi chúng nằm tại mặt màu đỏ của khối Rubik. Chú ý rằng ở mặt bên kia, hai viên góc của tầng trên cùng sẽ có cùng màu với mặt đó (trong ví dụ của chúng ta là màu cam).

Xác định xem liệu hai viên góc của mặt trước có nằm đúng vị trí hay không, và hoán đổi lại chúng nếu cần. Trong ví dụ của chúng ta, mặt bên phải là màu xanh lá cây, và mặt bên trái là màu xanh dương. Do đó, viên góc của mặt trước bên phải sẽ có màu xanh lá cây, và viên góc mặt trước bên trái sẽ có màu xanh dương. Nếu không, bạn cần phải hoán đổi hai viên góc này theo thuật toán sau:

Đổi chỗ 1 và 2:

(2.a)

Thực hiện tương tự với hai viên góc ở phía sau. Xoay khối Rubik để đưa mặt bên kia (màu cam) ra trước mặt bạn. Hoán đổi vị trí hai viên góc phía trước nếu cần.

Phương pháp khác để thay thế, nếu bạn nhận thấy cả hai hai cặp góc phía trước và phía sau cần phải hoán đổi vị trí, bạn có thể thực hiện điều này với một thuật toán duy nhất (chú ý đến sự giống nhau của nó với thuật toán trước đó):

Đổi chỗ 1 với 2 và 3 với 4 :

(2.b)

2

Định hướng viên góc. Xác định ô màu trên cùng của từng viên góc (trong trường hợp của chúng ta là màu vàng). Bạn chỉ cần biết một thuật toán duy nhất để định hướng viên góc:

Tiêu đề ảnh Rubik_LL_Corners_Orient11_237.png

Tiêu đề ảnh Rubik_LL_Corners_Orient12_951.png

(3.a)

Thuật toán sẽ khiến ba viên góc tự xoay quanh chúng cùng một lúc (từ vị trí cạnh sang vị trí trên cùng). Mũi tên màu xanh dương sẽ cho biết bạn đang xoay ba viên góc nào, và theo hướng nào (theo chiều kim đồng hồ). Nếu viên màu vàng nằm đúng vị trí như trong hình và bạn đã tiến hành giải thuật toán một lần, bạn sẽ có được bốn viên màu vàng nằm ở trên cùng:

Tiêu đề ảnh Rubik_LL_corners_complete_112.png

Tiêu đề ảnh Rubik_LL_corners_complete3D_156.png

Bạn cũng có thể sử dụng thuật toán đối xứng (ở đây mũi tên đỏ thể hiện cách xoay ngược chiều kim đồng hồ):

Tiêu đề ảnh Rubik_LL_Corners_Orient21_209.png

Tiêu đề ảnh Rubik_LL_Corners_Orient22_925.png

(3.b)
Đối xứng với (3.a)

Lưu ý: thực hiện giải một trong các thuật toán này hai lần tương đương với việc giải thuật toán còn lại. Trong nhiều trường hợp, bạn cần phải tiến hành giải thuật toán nhiều hơn một lần:

Hai viên góc nằm đúng hướng:

=	=	+
=	=	+
=	=	+

Không có viên góc nào nằm đúng hướng:

	=		=		+
	=		=		+

Nhìn chung, áp dụng (3.a) trong các trường hợp sau:

Hai viên góc ở đúng hướng:
Không viên góc nào ở đúng hướng:

3

Hoán vị các viên cạnh. Bạn chỉ cần biết một thuật toán cho bước này. Bạn nên kiểm tra xem liệu một hay nhiều viên cạnh có nằm đúng vị trí hay chưa (tại thời điểm này, hướng của chúng không quan trọng).

Nếu mọi viên cạnh đều nằm đúng vị trí, bạn đã hoàn thành bước này.

Nếu chỉ một viên cạnh nằm đúng vị trí, hãy sử dụng thuật toán sau:

(4.a)

Hoặc là thuật toán đối xứng của nó:

(4.b)
Đối xứng với (4.a)

Lưu ý: thực hiện giải một trong các thuật toán này hai lần tương đương với việc giải thuật toán còn lại.

Nếu cả bốn viên cạnh đều đã nằm đúng vị trí, bạn có thể tiến hành giải một trong hai thuật toán một lần từ bất kỳ mặt nào. Bạn sẽ có một viên cạnh duy nhất nằm đúng vị trí.

4

Định hướng các viên cạnh. Bạn cần phải sử dụng hai thuật toán cho bước cuối cùng này:

Dạng Dedmore hình chữ "H"

(5)

Dạng Dedmore hình "Con cá"

(6)

Cần lưu ý rằng XUỐNG, TRÁI, LÊN, PHẢI, là thứ tự cảu hầu hết các thuật toán dạng Dedmore chữ "H" và "Con cá". Bạn chỉ cần nhớ một thuật toán duy nhất:

(6) =

+ (5) +

Nếu cả bốn viên cạnh đều bị lật ngược, bạn nên tiến hành giải thuật toán hình chữ "H" từ bất kỳ mặt nào, và bạn sẽ cần phải tiến hành thuật toán này một lần nữa để giải khối Rubik.

5
Chúc mừng! Bạn đã giải xong khối Rubik.

Quảng cáo

Phần 4

Phần 4 của 4:

Chú giải

1
Đây là chìa khóa cho mọi chú giải sử dụng trong bài viết.
- Các mảnh để ghép khối Rubik được gọi là Viên, và mảng màu trên viên Rubik được gọi là ô màu.
- Rubik có ba loại viên:
- Viên giữa (hoặc viên trung tâm), nằm ở giữa mỗi mặt của khối Rubik. Có tất cả sáu viên, mỗi viên sẽ có một ô màu.
  - Viên góc (hoặc viên nằm ở góc), nằm tại góc của khối Rubik. Có tất cả tám viên, mỗi viên có ba ô màu.
- Viên cạnh (hoặc viên nằm bên cạnh), nằm giữa mỗi cặp viên góc liền kề nhau. Có tổng cộng 12 viên và mỗi viên có hai ô màu.
- Không phải mọi khối Rubik đều sở hữu màu sắc giống nhau. Màu sắc được dùng để minh họa trong bài viết được gọi là BOY (vì mặt Xanh dương – Blue, Cam – Orange, và Vàng đều có thứ tự theo chiều kim đồng hồ).
  - Trắng đối diện với vàng;
  - Xanh dương đối diện với xanh lá cây;
  - Cam đối diện với đỏ;
2
Bài viết này sử dụng hai hướng nhìn khác nhau đối với khối Rubik:
- Hướng nhìn 3D, cho thấy ba mặt của khối Rubik: mặt trước (màu đỏ), mặt trên cùng (màu vàng), và mặt cạnh bên phải (màu xanh lá cây). Trong Bước 4, thuật toán (1.b) được minh họa bằng hình ảnh cho thấy mặt cạnh bên trái của khối Rubik (màu xanh dương), mặt trước (màu đỏ), và mặt trên cùng (màu vàng).
- Hướng nhìn Từ trên xuống, chỉ cho thấy mặt trên cùng của khối Rubik (màu vàng). Mặt trước nằm ở dưới đáy (màu đỏ).
3
Đối với hướng nhìn từ trên xuống, mỗi thanh nhỏ biểu thị vị trí của ô màu quan trọng. Trong hình, ô màu vàng của viên góc trên cùng phía sau đang nằm tại mặt trên cùng (màu vàng), trong khi ô màu vàng của viên góc trên cùng phía trước đều nằm ở mặt trước của khối Rubik.
4
Nếu ô màu có màu xám thì có nghĩa là màu sắc của nó không quan trọng vào thời điểm đó.
5
Mũi tên (xanh dương hoặc đỏ) cho thấy tác dụng của thuật toán. Ví dụ, đối với thuật toán (3.a), nó sẽ giúp ba viên góc tự xoay quanh chính nó như thể hiện trong hình. Nếu ô màu vàng nằm tại vị trí giống như trên hình vẽ, khi thuật toán kết thúc, chúng sẽ nằm trên cùng.
- Trục của vòng quay là đường chéo lớn của khối Rubik (từ góc này sang hết góc nằm bên kia của khối Rubik).
- Mũi tên xanh dương được sử dụng để thể hiện hướng xoay theo chiều kim đồng hồ (thuật toán (3.a)).
- Mũi tên đỏ được sử dụng để thể hiện hướng xoay ngược chiều kim đồng hồ (thuật toán (3.b), đối xứng với (3.a)).
6
Nhìn từ trên xuống, ô màu xanh dương nhạt thể hiện rằng một viên cạnh bị định hướng không chính xác. Trong hình, viên cạnh bên trái và bên phải đều bị định hướng không chính xác. Điều này có nghĩa là nếu ô trên cùng có màu vàng, ô màu vàng của hai viên cạnh này sẽ không nằm trên cùng, mà nằm ở mặt bên.

7

Đối với chú giải bước thực hiện thì điều quan trọng là bạn phải luôn nhìn khối Rubik từ mặt trước.

Hướng xoay của mặt trước.

Hướng xoay của một trong ba cột dọc:

Hướng xoay của một trong ba cột ngang:

Một vài ví dụ của bước thực hiện:

BẮT ĐẦU

Quảng cáo

Lời khuyên

Luyện tập. Bạn nên dành thời gian với khối Rubik của mình để tìm hiểu cách xoay viên Rubik theo nhiều hướng. Điều này đặt biệt quan trọng khi bạn đang học hỏi cách để giải tầng đầu tiên.
Biết rõ màu sắc khối Rubik của bạn. Bạn cần phải biết rõ màu nào đối diện với màu nào, và thứ tự của mọi màu sắc xung quanh chúng. Ví dụ, nếu màu trắng nằm trên cùng và màu đỏ nằm ở mặt trước thì bạn cần phải biết rằng màu xanh dương nằm bên phải, cam nằm phía sau, xanh lá cây nằm bên trái, và vàng nằm dưới đáy.
Dành cho người thích xoay Rubik nhanh, hoặc người không thích cảm giác khó khăn khi phải xoay các viên Rubik, bạn có thể tìm mua bộ Rubik Tự Lắp ráp (DIY). Các viên của khối Rubik sở hữu góc trong tròn hơn và bộ dụng cụ DIY sẽ cho phép bạn điều chỉnh độ chặt, giúp bạn dễ dàng di chuyển viên Rubik hơn. Bạn nên cân nhắc bôi trơn khối Rubik của mình với chất bôi trơn gốc silicon.
Bạn có thể bắt đầu với màu sắc giống trong bài viết để giúp bạn hiểu rõ hơn về vị trí của từng màu, hoặc cố gắng lựa chọn màu sắc giúp bạn dễ dàng xếp được mặt chữ thập hơn.
Định vị bốn viên cạnh và cố gắng suy nghĩ trước về cách để di chuyển chúng vào đúng vị trí mà không cần phải thật sự thực hiện điều này. Cùng với luyện tập và kinh nghiệm, phương pháp này sẽ hướng dẫn bạn cách để giải chúng chỉ trong một vài bước. Và trong thi đấu, người tham gia có 15 giây để xem xét khối Rubik của mình trước khi bắt đầu đếm thời gian.
Hiểu rõ cách hoạt động của thuật toán. Khi tiến hành giải thuật toán, bạn nên cố gắng theo dõi những viên then chốt của khối Rubik để xem chúng di chuyển đến đâu. Cố gắng tìm kiếm khuôn khổ trong thuật toán. Ví dụ:
- Trong thuật toán (2.a) và (2.b) sử dụng để hoán vị viên góc của tầng trên cùng, bạn tiến hành bốn bước (sau khi hoàn tất, mọi tầng đáy và tầng giữa của khối Rubik sẽ quay về với tầng giữa), sau đó, lật mặt trên xuống, và thực hiện ngược lại với bốn bước đầu tiên. Vì vậy, thuật toán này không ảnh hưởng đến tầng đầu tiên/tầng đáy và tầng giữa.
- Đối với thuật toán (4.a) và (4.b), bạn nên nhớ rằng bạn đang xoay tầng trên cùng theo hướng tương tự như hướng bạn cần phải xoay ba viên cạnh.
- Đối với thuật toán (5), dạng Dedmore hình chữ "H", một cách để nhớ thuật toán này là theo dõi đường đi của viên cạnh đã bị lật ngược ở mặt trên cùng bên phải và cặp viên góc xung quanh nó trong nửa đầu của quá trình giải thuật toán. Sau đó, trong nửa sau của quá trình này, bạn nên theo dõi viên cạnh đã bị lật ngược và cặp viên góc còn lại. Bạn sẽ nhận thấy rằng bạn đã tiến hành năm bước (bảy bước nếu bạn tính luôn cả hành động xoay một nửa là hai bước), tiếp theo, xoay một nửa mặt trên cùng, và đảo ngược lại năm bước đầu tiên, cuối cùng là xoay một nửa mặt trên cùng một lần nữa.
Tiến xa hơn. Một khi bạn đã nắm rõ mọi thuật toán, bạn có thể tìm kiếm cách nhanh hơn để giải khối Rubik:
- Giải viên góc của tầng đầu tiên cùng với viên cạnh ở tầng giữa trong một bước.^{[1]
  X
  Nguồn nghiên cứu}
- Tìm hiểu thuật toán để định hướng viên góc của tầng cuối trong năm trường hợp cần đến hai thuật toán (3.a/b).
- Học thuật toán để hoán vị viên góc của tầng cuối trong hai trường hợp khi không có bất kỳ viên cạnh nào nằm đúng vị trí.
- Tìm hiểu thuật toán cho trường hợp mọi viên cạnh của tầng cuối bị đảo ngược.
Phương pháp giải khối Rubik theo từng tầng chỉ là một trong vô số các phương pháp có mặt trên thế giới. Ví dụ, phương pháp Petrus, giúp giải khối Rubik với ít bước hơn, bao gồm việc hoàn thành khối Rubik 2×2×2, sau đó, mở rộng thành khối Rubik 2×2×3, điều chỉnh hướng của viên cạnh, xếp thành khối 2×3×3 (hai tầng đã được giải), xếp các viên góc còn lại vào đúng vị trí, định hướng chúng, và cuối cùng là sắp xếp những viên cạnh còn lại vào vị trí phù hợp.^{[2]
X
Nguồn nghiên cứu}
Tiến xa hơn. Đối với tầng cuối, nếu bạn muốn giải khối Rubik một cách nhanh chóng, bạn cần phải chia bốn bước cuối ra thành từng hai bước một để tiến hành. Ví dụ, hoán vị và định hướng viên góc trong một bước, sau đó, hoán vị và định hướng các cạnh trong một bước. Hoặc bạn có thể lựa chọn định hướng mọi viên góc và viên cạnh trong một bước, và hoán vị mọi viên góc và viên cạnh trong một bước.^{[3]
X
Nguồn nghiên cứu}